Jak otyłość wpływa na zwyrodnienie stawów
Czym jest otyłość
Otyłość to nie tylko nadmiar tkanki tłuszczowej. Jest to ogólnoustrojowa choroba metaboliczna, która wynika z zaburzenia równowagi między poborem a wydatkowaniem energii. Co to znaczy w praktyce? Wartość kaloryczna pożywienia przekracza normy dziennego zapotrzebowania i nie jest wydatkowana w postaci np. aktywności fizycznej. Nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje dysfunkcje w każdym z układów ciała człowieka. Dzisiaj skupię się na tym, jak otyłość wpływa na zwyrodnienie stawów.
Jak otyłość wpływa na zwyrodnienie stawów
Otyłość jest także charakteryzowana jako przewlekły stan zapalny. Dlaczego? Przewlekły stan zapalny występujący u osoby z otyłością związany jest z nadmiernym wydzielaniem, przez białą tkankę tłuszczową, czynników prozapalnych. Sama choroba zwyrodnieniowa stawów polega na zaburzeniu równowagi między procesami niszczenia i syntezy chrząstki stawowej oraz podchrzęstniej warstwy kości. W artykule o chorobach zwyrodnieniowych stawów pisałam, że stan zapalny jest jednym z czynników predysponujących do niszczenia stawów. Tak więc otyłość i zmiany zwyrodnieniowe stawów są ze sobą powiązane i co ciekawe, wyeliminowanie otyłości realnie wpływa i zmniejsza dolegliwości związane ze zwyrodnieniem stawów!
Z badań przeprowadzonych przez kanadyjską agencję leków i technologii zdrowia wynika, że możliwość pojawienia się choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych u mężczyzn i kobiet z otyłością jest ponad czterokrotnie większe niż u mężczyzn i kobiet z prawidłową masą ciała!
Obciążenie stawów
Kolejną ważną zależnością jest wpływ masy ciała na obciążenie stawów. Przy 5 kilogramach nadwagi nacisk na kolano z każdym krokiem zwiększa się o 13 do 26kg, co istotnie zwiększa dolegliwości bólowe i zwiększa prawdopodobieństwo całkowitej wymiany stawu kolanowego! Wyobraź sobie, że od dzisiaj codziennie musisz nosić 5-cio kilogramowy plecak. Zwizualizuj sobie jak to wpływa na twoje stawy kolanowe ale także na kręgosłup. Jeśli masz możliwość, zrzucaj ten plecak! Z badań wynika, że nawet u osób, u których masa ciała zmniejszyła się o niecałe 5% zauważono wyraźną poprawę sprawności fizycznej.
Rehabilitacja a otyłość i zmiany zwyrodnieniowe stawów
Celem rehabilitacji w leczeniu otyłości i zmian zwyrodnieniowych stawów jest przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych. Sama otyłość powinna być potraktowana multidyscyplinarnie. Leczenie powinno polegać na dobraniu prawidłowej diety przez dietetyka klinicznego oraz konsultacji z lekarzem. Ważne jest, żeby wybrzmiało, że nie ma przeciwwskazań do wysiłku fizycznego. Ważne jest także dobranie odpowiednich parametrów takich jak HR (częstotliwość uderzeń serca na minutę) i ciśnienia krwi. Dzięki temu można przeprowadzić w pełni bezpieczny trening.
Podsumowując, w leczeniu zmian zwyrodnieniowych u osób z otyłością bardzo ważna jest edukacja. Wytłumaczenie mechanizmu powstawania choroby zwyrodnieniowej stawów i jej powiązania z otyłością. Kolejnym krokiem jest zmiana nawyków związanych z odżywianiem i aktywnością fizyczną i uświadomieniem pacjenta, że proces który rozpoczął jest procesem dożywotnim.
Inspiracje:
- Wolanin M, Bałka J, Sapuła R, Topolski A, Wolanin A. Efekty rehabilitacji w chorobie zwyrodnieniowej stawów kolanowych z towarzyszącą nadwagą i otyłością. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 1, 80–87
- https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/otylosc-u-dzieci-problem-narastajacy-w-polsce?smclient=458f2b39-fa4a-4419-a9b9-5918f8a60d0c
- Koszowska A, Nowak J, Hawranek R. Choroba zwyrodnieniowa stawów w kontekście nadwagi i otyłości. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2015, tom 6, nr 2, 56–63
