Ból pleców u kobiet w ciąży – jak sobie z nim radzić?

Czy kobiety w ciąży skazane są na ból i czy sam ból w tym stanie jest fizjologiczny? Według statystyk ból odcinka lędźwiowego i stawów krzyżowo-biodrowych dotyczy 45-56% kobiet w ciąży z czego u 20% występuje ból w pasie miednicznym! Ból pleców pojawia się najczęściej między 12 a 18 tygodniem ciąży.

Jak zmienia się ciało podczas ciąży?

W trakcie trwania ciąży zmienia się środek ciężkości ciała, który przesuwa się do przodu. Żeby zrównoważyć ten proces oraz przodopochylenie miednicy w odcinku lędźwiowym zwiększa się lordoza lędźwiowa. Ten mechanizm pozwala na odchylenie tułowia do tyłu, ale jakim kosztem! Przyjrzyjmy się biomechanice kręgosłupa. W fizjologicznych warunkach kręgosłup stabilizują trzy punkty (stawy międzywyrostkowe po obu stronach kręgu oraz sam krążek miedzykręgowy w centrum). W momencie kiedy zachodzą procesy, które opisałam wcześniej, stabilizacja z trzech punktów przenosi się na dwa punkty – powierzchnie stawowe. Każdy staw otoczony jest torebką stawową i masą więzadeł, które z kolei są bogato unerwione. W momencie, kiedy zmienia się rozkład sił w stawach, zmienia się rozkład napięć na więzadłach, które przez ciągłe drażnienie mogą powodować ból.

Hormony zwiotczające a ból pleców w ciąży

Między 20 a 26 tygodniem ciąży zwiększa się wydzielanie hormonów (relaksyny i estrogenów). Ich głównym działaniem jest rozluźnienie więzadeł stawów krzyżowo-biodrowych i spojenia łonowego (w przyszłości ma to zwiększyć kanał rodny, którym wyjdzie dziecko). Ubocznym skutkiem działania tych hormonów jest zwiększona ruchomość we wszystkich stawach, gorsza stabilizacja tych stawów, zmiany mięśniowo powięziowe i ból. Czy zatem można sobie jakoś poradzić z dolegliwościami bólowymi pleców u kobiet w ciąży?

Leczenie dolegliwości bólowych pleców u kobiet w ciąży

Najlepiej wybrać się do fizjoterapeutki uroginekologicznej. Często wykonanie ukierunkowanego ćwiczenia może już zmniejszyć dolegliwości bólowe. Do ćwiczeń, które pacjentka sama może wykonywać bez ryzyka w domu należą: ćwiczenia oddechowe,  ćwiczenia przeciwzakrzepowe oraz umiarkowana aktywność fizyczna w postaci np. spacerów. Głównym celem fizjoterapii u kobiet w ciąży jest  wzmocnienie mięśni, zmniejszenie dysbalansu mięśniowego. Przekłada się to bezpośrednio na dolegliwości bólowe. Żeby zmniejszyć lub zniwelować dolegliwości fizjoterapeuta może wykorzystać terapię manualną, masaż, pozycje ułożeniowe oraz specjalnie dobrane ćwiczenia.

Trening mięśni dna miednicy

Bardzo ważną grupą mięśni podczas ciąży (i nie tylko) są mięśnie dna miednicy. Znajdują się one między guzami kulszowymi oraz między spojeniem łonowym a kością ogonową. Zamykają miednicę od dołu oraz utrzymują narządy znajdujące się w miednicy mniejszej. Mięśnie dna miednicy po za utrzymywaniem w prawidłowym położeniu pęcherza moczowego, macicy i jelit stabilizują tułów. Dzięki odpowiedniemu treningowi tych mięśni można zredukować ból w obrębie kręgosłupa. Samo przygotowanie (trening) mięśni dna miednicy przed ciążą może wpłynąć na mniejszy ból podczas trwania ciąży. Wydolne mięśnie podołają biomechanicznym zmianom, które dzieją się podczas ciąży.

Inspiracje:

1. Majchrzycki M, Mrozikiewicz P, Kocur P, Bartkowiak-Wieczorek J, Hoffmann M, Stryła W, Seremak-Mrozikiewicz A, Grześkowiak E. Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży. Ginekol. Pol, 2010 ,81, 851-855. Nr 11/2010
2. https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/fizjoterapia-w-ciazy