Powrót do zdrowia po zerwaniu ścięgna Achillesa
Według statystyk, zerwanie ścięgna Achillesa jest powszechnym urazem, który występuje niewątpliwie najczęściej w przedziale wiekowym 30 – 50 lat, zarówno u mężczyzn i u kobiet. Jak zapobiec kontuzji ? Jak zapewnić sobie szybki powrót do zdrowia po zerwaniu ścięgna Achillesa?
Gdzie znajduje się ścięgno Achillesa
Na pewno nie raz słyszałeś powiedzenie „To właśnie jest moja pięta Achillesowa” w kontekście oczywiście słabej strony. Czy ścięgno Achillesa jest słabym ścięgnem? Absolutnie! Przyczepia się do guza piętowego na kości piętowej i tworzą je mięśnie brzuchaty i płaszczkowaty łydki. Jest to największe ścięgno w organizmie człowieka i żeby je zerwać, potrzebna jest siła o wartości 400kg! Samemu zerwaniu towarzyszy głośny trzask, jakby strzeliła napięta guma.
Czynniki zwiększające ryzyko zerwania Achillesa
Przewlekły stan zapalny miejscowy i organizmu, nieregularna aktywność fizyczna (często zbyt intensywna do możliwości ogranizmu), problem z ukrwieniem kończyny dolnej, bezpośrednie iniekcje kortykosteroidów, zaburzenia czucia w okolicy ścięgna Achillesa, choroby typu cukrzyca czy reumatyzm, choroby autoimmunologiczne, dysbalans mięśniowy.
Postępowanie po zerwanym Achillesie
Wizyta na SORze i badanie lekarskie. Godnym uwagi jest to, że jeśli ścięgno zostanie całkowicie przerwane trzeba jak najszybciej je zszyć. Opóźnienie w diagnozie urazu będzie prowadzić do obkurczenia się mięśnia (widocznego jako „bułka” pod kolanem), co w rezultacie utrudni ponowne zbliżenie do siebie końców ścięgna. Najczęściej do zerwania ścięgna dochodzi w najwęższej jego części, jednak należy ocenić cały przebieg ścięgna. Leczenie nieoperacyjne stosowane jest u osób w podeszłym wieku, które prowadzą siedzący tryb życia są przewlekle chore i przede wszystkim nie kwalifikują się do zabiegu operacyjnego.
Powrót do zdrowia po zerwaniu ścięgna Achillesa
Kiedyś postępowanie pozabiegowe polegało na umieszczeniu kończyny w szynie bądź gipsie i unieruchomieniu jej na minimum 6 tygodni. Obecnie odchodzi się od tej metody na rzecz funkcjonalnej rehabilitacji. Twarde unieruchomienie zamienia się na funkcjonalną ortezę, która umożliwia pacjentowi pełną ruchomość w stawie (po za zgięciem grzbietowym, którego wykonywać się nie powinno). Dzięki takiemu rozwiązaniu już po operacji można częściowo obciążać kończynę z użyciem kul.
Rehabilitacja bez unieruchomienia gipsowego
Ażeby rehabilitacja taka była skuteczna, należy dopasować poszczególne części protokołu bezpośrednio do pacjenta. Przez 10-12 tygodni nie należy wykonywać żadnych gwałtownych ruchów w stawie skokowym. Pacjent i rehabilitant powinni obserwować bliznę pooperacyjną ponieważ bardzo często zdarza się, że skóra wokół blizny pęka. Bieganie, skoki i inne dynamiczne ćwiczenia można wprowadzić dopiero po 4-6 miesiącach. Przez cały okres rehabilitacji bardzo ważne są ćwiczenia funkcjonalne, stabilizacyjne i aerobowe ażeby pacjent odzyskał siłę i wytrzymałość. Powrót do zdrowia po zerwaniu ścięgna Achillesa to długi proces i należy uzbroić się w cierpliwość.
Na co zwrócić uwagę w trakcie rehabilitacji
Konkludując, pierwszą i najważniejszą zasadą jest danie sobie czasu. Zerwanie każdego ścięgna jest dużym obciążeniem do organizmu i potrzebuje on dobrych warunków do regeneracji. Warto podczas procesu wracania do zdrowia skupić się na odżywczej diecie i unikać fast foodów, które generują w ciele stan zapalny. Dobrze też zadbać o sen żeby jeszcze bardziej poprawić regenerację.
Inspiracje:
- https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/leczenie-zachowawcze-w-uszkodzeniu-sciegna-achillesa
- https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/postepowanie-rehabilitacyjne-w-przypadku-zszycia-sciegna-achillesa
- https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/leczenie-zachowawcze-w-uszkodzeniu-sciegna-achillesa
- Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 900–901
