Rwa kulszowa i udowa – na czym polega różnica?
Problemy bólowe kręgosłupa aspirują obecnie do grupy chorób cywilizacyjnych. Rwa kulszowa i rwa udowa to terminy powszechnie używane do opisania bólu kręgosłupa promieniującego aż do kończyn dolnych. Omawiane przypadłości wchodzą w skład tzw. zespołów korzeniowych, których różnicowanie i leczenie nastręcza wiele trudności. Jakie są charakterystyczne objawy? W jaki sposób odróżnić te schorzenia? Kiedy możliwa jest fizjoterapia? Odpowiedzi znajdziesz w kolejnych akapitach!
Rwa kulszowa i udowa – patomechanizm
Najczęstszą przyczyną każdej rwy jest przepuklina krążka międzykręgowego (90% przypadków) i/lub dyskopatia kręgosłupa. W wyniku zmian krążka międzykręgowego wybrzusza się włóknisty pierścień lub wypada galaretowate jądro, które zaczyna uciskać korzenie nerwowe. Mówimy wtedy o bólu korzeniowym lub potocznie o „zapaleniu korzonków”. Wnikliwa analiza miejsca ucisku pozwala na rozróżnienie zespołów korzeniowych. Okazuje się, że rwa udowa dotyczy korzeni L2, L3 i L4, natomiast rwa kulszowa – L5, S1 i S2. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że przyczyna bólu w rwie kulszowej znajduje się nieco niżej, niż w udowej. Niestety objawy są niezwykle zbliżone i należy pamiętać, że do podrażnienia nerwów może dochodzić na każdym etapie ich przebiegu!
Rwa kulszowa czy udowa? – charakterystyczne objawy
Objawy rwy udowej to najczęściej ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa promieniujący do przedniej części uda, czasami dochodzący do stopy. Ponadto drętwienie, niedowład i przykurcze mięśni czworogłowych.
Z kolei rwa kulszowa dokucza silnym, rwącym bólem, promieniującym od kręgosłupa, przez pośladki, tylną część uda, aż do łydki i stopy. Połączone jest to z drętwieniem, mrowieniem i osłabieniem siły mięśni dwugłowych.
Jak fachowo odróżnić zespoły korzeniowe?
Pierwszym i najważniejszym etapem jest dokładny wywiad z pacjentem, który określa charakter bólu, umiejscowienie oraz czynniki nasilające. Następnie wskazane jest krótkie badanie neurologiczne, które obejmuje m.in.: ocenę napięcia, siły i wytrzymałości mięśni, ocenę czucia i pomiar obwodów kończyn (w celu eliminacji zaników mięśniowych). Po tym etapie terapeuta lub lekarz przeprowadza testy diagnostyczne:
- test (objaw) Lasegue’a – złoty standard diagnostyczny zespołów korzeniowych. Pacjent leży na plecach, badający podnosi jego wyprostowaną kończynę dolną. Jeżeli wystąpi ból promieniujący za kolano – można z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać rwę kulszową.
- objaw Mackiewicza – charakterystyczny dla rwy udowej. Pacjent leży na brzuchu, badający biernie zgina kończynę dolną w kolanie. Objaw jest dodatni, gdy na przedniej części uda pojawi się ból.
- badanie bolesnych punktów – wykonuje się je poprzez odpowiedni ucisk okolicy przebiegu nerwu udowego.
Rwa kulszowa i rwa udowa – możliwości terapeutyczne
Podstawą postępowania w okresie ostrego bólu jest leczenie zachowawcze, polegające na czasowym odciążeniu kręgosłupa. Pamiętaj jednak, że unieruchomienie w łóżku nie powinno trwać dłużej niż 4-5 dni! Po tym czasie szczególnie poleca się ćwiczenia w warunkach całkowitego odciążenia, np. treningi ruchowe na basenie. Jednak to fizjoterapia czyni prawdziwe cuda w przypadku rwy kulszowej i udowej, a jej skuteczność w badaniach została oceniona na 80-90%! Na uwagę zasługuje:
- Terapia manualna, bazująca na intensywnym masażu tkanek głębokich. Łączy się ją z technikami neuromobilizacji, czyli działaniem ukierunkowanym na przywrócenie właściwej przesuwalności struktur nerwowych przy zastosowaniu technik manipulacyjnych i mobilizacyjnych;
- Kinesiotaping w celu wsparcia pracy mięśni, zachowania ich fizjologicznego wzorca ruchowego oraz łagodzenia objawów rwy;
- Metody uzupełniające: przezskórna elektrostymulacja (TENS), ultradźwięki i krioterapia.
Podsumowanie
Bez względu na rodzaj przypadłości, nie należy opóźniać fizjoterapii, gdyż im wcześniej wdroży się odpowiednie metody, tym mniejsze jest ryzyko przejścia ostrego bólu w przewlekły zespół bólowy kręgosłupa. Nie zwlekaj i umów się na wizytę w Butrago już dziś!
