Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego rehabilitacja
Staw kolanowy ze względu na swoje położenie, narażony jest na masę przeciążeń. Jeśli występują problemy ze stawem skokowym lub stawem biodrowym, staw kolanowy może dostać od nich rykoszetem i stać się najsłabszym ogniwem. Do najczęstszych urazów stawu kolanowego należy zerwanie więzadła krzyżowego (ACL).
Funkcja więzadła krzyżowego przedniego
Główną funkcją więzadła krzyżowego przedniego jest stabilizacja stawu kolanowego. Utrzymuje ono podczas ruchu prawidłowe proporcje między ruchem kości piszczelowej i kości udowej. Duża ilość proprioceptorów (receptorów czucia głębokiego) w więzadłach stawu kolanowego pozwala na prawidłowe napinanie mięśni grupy przedniej i tylnej uda.
Rodzaje uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego
Uszkodzenie I stopnia (lekkie) to takie, w którym uszkodzeniu ulega niewielka ilość włókien. Najczęściej określa się je jako naciągnięcie, naderwanie. W badaniu nie stwierdza się niestabilności stawu kolanowego.
Uszkodzenie II stopnia (umiarkowane) polega na uszkodzeniu większej ilości włókien, jednak w badaniu, niestabilność stawu nie przekracza 5mm (w badaniu testem „szuflady przedniej” która polega na spychaniu kości piszczelowej względem kości udowej).
Uszkodzenie III stopnia (ciężkie), oznacza do całkowite przerwanie struktury więzadła. Może dojść do oderwania struktury kostnej wraz z przyczepem. W ciężkim uszkodzeniu występuje całkowita niestabilność stawu kolanowego.
Leczenie
Uszkodzenie I i II stopnia leczy się zachowawczo poprzez rehabilitację. Jeśli chodzi o całkowite zerwanie więzadła krzyżowego przedniego i jego leczenie pojawia się kwestia sporna. Z literatury wynika, że zarówno leczenie operacyjne jak i nieoperacyjne, skupione od razu na rehabilitacji przynosi takie same rezultaty. Wskazaniem do leczenia zachowawczego (nieoperacyjnego) są: zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu kolanowego, poziom aktywności fizycznej pacjenta (jeśli osoba chce uprawiać sporty wymagające skoków i szybkich zmian pozycji – operacja jest wskazaniem), sytuacja ekonomiczna (koszt operacji, długi czas powrotu do zdrowia po zabiegu oraz koszt samej rehabilitacji).
Kiedy można rozpocząć rehabilitację po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego
Jeśli pacjent zdecydował się na leczenie nie operacyjne, rehabilitacja powinna rozpocząć się jak najszybciej od wystąpienia urazu. Przez pierwsze 2-3 tygodnie, kończyna po urazie powinna być unieruchomiona w ortezie. Podczas unieruchomienia ważne jest, żeby pacjent wykonywał ćwiczenia izometryczne (napinanie mięśni bez wykonywania ruchu) w celu przeciwdziałania zanikowi mięśni. Należy także pamiętać o ruchach w stawie skokowym, które zapewniają pracę mięśni łydki i przeciwdziałają zakrzepom. Pacjent powinien poruszać się za pomocą kul i nie obciążać kończyny. Można także zaopatrzyć się w domowy aparat do elektrostymulacji mięśni i razem z fizjoterapeutą dobrać odpowiedni program i ilość zabiegów, które również wspomogą przeciwdziałanie zanikom mięśniowym.
Po pierwszych 2-3 tygodniach, powoli można wprowadzać obciążanie kończyny. Jedną z ważniejszych rzeczy jest zadbanie o zakres ruchomości w stawie kolanowym (zgięcie i wyprost), ponieważ bez zgięcia do 80 stopni, chodzenie będzie w przyszłości bardzo utrudnione.
Podsumowując, wszystkie ćwiczenia powinny zostać indywidualnie dobrane przez fizjoterapeutę. Pierwszym postępowaniem po całkowitym zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego jest unieruchomienie kończyny. Po pierwszych 2-3 tygodniach w procesie rehabilitacji można włączać ćwiczenia i delikatne obciążanie kończyny. Bardzo ważne jest, aby proces rehabilitacji przebiegał pod okiem doświadczonej osoby. Działanie na własną rękę może w przyszłości skutkować ograniczeniem ruchomości w stawie, bólem a także innymi kontuzjami.
